Metoda SMART. Jak wyznaczać cele, aby je realizować?

Dlaczego nie realizujemy postanowień noworocznych? Ponieważ na fali powszechnego entuzjazmu stawiamy przed sobą nierealne cele: nauczę się włoskiego, przebiegnę maraton, rzucę palenie. Poprzeczkę ustawiamy sobie tak wysoko, że już próba choćby sięgnięcia do niej kończy się fiaskiem. Tymczasem aby zrealizować plany, należy je odpowiednio zdefiniować. Wykorzystując metodę SMART, nie tylko precyzyjnie określamy swoje zamiary, ale i ułatwiamy sobie ich spełnienie. W jaki sposób?

Metoda SMART – co to jest?

Metoda SMART powstała w środowisku biznesowym, ale wielu z powodzeniem używa jej do definiowana planów osobistych. Nazwa (z angielskiego smart – „bystry”, „sprytny”) jest akronimem, a każda litera słowa oznacza określoną cechę:

S – specific = specyficzny – szczegółowy i skonkretyzowany

M – measurable = mierzalny

A – attainable = atrakcyjny – ambitny, ale osiągalny

R – realistic = realistyczny

T – timely = terminowy – określony w czasie

Jeśli więc chcesz doprowadzić do końca swoje plany i nie poddać się w połowie realizacji, odpowiednio zdefiniuj swój cel. W jaki sposób? Przygotuj kartkę i długopis, a następnie odpowiedz sobie na kilka pytań.

Czego naprawdę chcę? Krok pierwszy: specyfika

Przegrywamy z postanowieniami noworocznymi, ponieważ nie precyzujemy konkretnie, do czego dążymy. Obiecujemy sobie, że wypozycjonujemy firmowy blog, ale cel jest tak ogólny i mętny, że nawet nie rozpoczynamy jego realizacji.

W pierwszym kroku określ więc, czego chcesz – najdokładniej, jak się da. Musisz ustalić 3 najważniejsze kwestie:

• Co chcę osiągnąć?
• Po co chcę to osiągnąć?
• Jak to zrobię?

Chcę wypozycjonować swój blog, aby znalazł się co najmniej na piątym miejscu wyników wyszukiwania. Trzy razy w tygodniu opublikuję więc nowy post, trzymając się zasad SEO.

Chcę poznać tyle słów po włosku, aby podczas wakacji w Rzymie swobodnie komunikować się w restauracji i sklepie. Codziennie poznam więc 10 nowych zwrotów.

Im precyzyjniej sformułujesz cel, tym łatwiej go wypełnisz. Kiedy bowiem zostawiamy sobie nieco miejsca na interpretację, mimowolnie wyszukujemy wymówki.

Po czym poznam, że osiągam cel? Krok drugi: mierzalność

Kiedy cel jest mierzalny? Wtedy, gdy na każdym etapie jego realizacji potrafisz określić, ile już osiągnąłeś i ile pozostało do końca. Czasem jednak zdarza się, że bierzemy na swoje barki zbyt wiele. Warto wtedy podzielić plan na kilka mniejszych. Napiszę doktorat brzmi zniechęcająco, ale jeśli na ten cel złożą się drobniejsze kroki: (Co tydzień przygotuję jeden podrozdział), zmobilizujemy się do rozpoczęcia i precyzyjniej ustalimy postępy.

Musisz również zdefiniować kryteria, wedle których uznasz cel za osiągnięty. W przypadku pozycjonowania będzie to upragnione miejsce w Google, w przypadku nauki włoskiego – na przykład nauczenie się tysiąca nowych słów. Ten krok ma również motywację psychologiczną. Realizacja ustalonych planów daje nam satysfakcję i zwiększa pewność siebie. Prawdopodobnie nie zakończysz nauki włoskiego na tysięcznym słowie, wykonanie całego planu mógłbyś więc przedłużać w nieskończoność. Warto podjąć wtedy nowe postanowienie i na nowo zdefiniować zamierzenia – nauczę się 2 tysięcy zwrotów, po to, aby swobodnie komunikować się z żoną brata, która jest Włoszką.

Dlaczego to robię? Krok trzeci: atrakcyjność

Atrakcyjność planu jest połączeniem dwóch kwestii: naszej ambicji i osiągalności celu. Jeśli to, do czego dążymy, nie będzie dla nas atrakcyjne, szybko się znudzimy i porzucimy swoje zamiary. Kiedy jednak stawiamy przed sobą cele zbyt ambitne, równie łatwo się zniechęcamy.

Atrakcyjność zamierzeń wiąże się zawsze z pewną wartością dodaną. Publikując na swoim blogu specjalistyczne artykuły, nie tylko poprawiasz jego pozycjonowanie, ale i budujesz wizerunek siebie jako eksperta. Zwiększa to zaufanie do firmy i pozytywnie wpływa na sprzedaż.

Co muszę zrobić? Krok czwarty: realność

Ustalając plan, musisz również wiedzieć, że masz lub potrafisz zdobyć środki potrzebne do jego realizacji. Mogą to być umiejętności, uzdolnienia, odpowiednie nastawienie albo po prostu fundusze. Jeśli zdefiniujesz cel, który jest poza zasięgiem Twoich możliwości, może okazać się, że nie będziesz w stanie go zrealizować. Kiedy więc określasz swoje zamiary, musisz czuć, że potrafisz je wypełnić, nawet jeśli nie będzie łatwo.

Nie stworzysz dobrej treści na bloga, nie lubiąc pisać. Jeśli jednak chcesz podzielić się z innymi swoją ekspercką wiedzą, możesz uprzednio nauczyć się zasad webwritingu albo zlecić przygotowanie artykułów zewnętrznej firmie.

Kiedy zrealizuję cel? Krok piąty: termin

Jeśli nie wyznaczysz precyzyjnego terminu stuprocentowej realizacji planu, prawdopodobnie nawet nie wykonasz pierwszego kroku, odkładając go na jutro. W nieskończoność. Oczywiście czas, tak jak wszystkie Twoje cele, musi być mierzalny, osiągalny i realistyczny.

Określenie ram czasowych wiąże się również z inną zaletą: przybliżający się termin zakończenia działania zawsze daje dużą dawkę motywacji. Aby jednak nie wpaść w pułapkę ciągłego deadline’a (co bywa zniechęcające), warto zostawiać sobie kilka dni na wykonanie zadania w zapasie.

SMART-ER. Planuj sprytniej

Metoda SMART stała się tak popularna, że szybko doczekała się aktualizacji. Do cech SMART dodano więc kolejne dwie:

E – exciting = ekscytujący

R – recorded = zapisany

Ekscytujące cele zrealizujesz z przyjemnością. Jeśli nauka włoskiego będzie dla Ciebie tylko żmudnym wkuwaniem słówek, każda kolejna lekcja stanie się drogą przez mękę. Zapewniając sobie zróżnicowane metody (lekcje online, rozmówki z lektorem czy oglądanie filmów Felliniego w oryginale) i wizualizując końcowe efekty (zamówienie aromatycznego espresso przy Via Margutta), łatwiej zmobilizujesz się do uczenia.

Podobnie działa zapisywanie celów – najlepiej na kartce, która wisi w zasięgu wzroku, albo w często przeglądanym notatniku. Własnoręczne sporządzenie planów staje się umową podpisaną z samym sobą.

Dlaczego warto mieć cele?

Bo decydujesz o swoim życiu. Osoby, które planują i marzą, wiedzą, do czego dążą – i realizują to. Jeśli chcesz kupić nowy samochód, oszczędzasz albo podejmujesz się dorywczych prac, a nie liczysz na wygraną w loterii czy spadek po wujku z Ameryki. Nie ma bowiem drogi na skróty.

Bo osiągasz więcej. Profesjonalni sportowcy muszą realizować założony plan treningowy od A do Z. Nawet najbardziej utalentowany piłkarz, siatkarz czy lekkoatleta nie osiągnie sukcesu bez treningu. Mając sprecyzowany plan, robisz tylko to, co jest niezbędne do wypełnienia celu. Nie tracisz czasu na bezwartościowe czynności i zastanawianie się nad dalszymi krokami. Działasz.

Bo budujesz swoją pewność siebie. Jeśli wyznaczasz cele, wiesz, czego chcesz od życia. Nie kręcisz się w kółko, masz kontrolę. Realizując nawet najdrobniejsze postanowienia, wzmacniasz wewnętrzną siłę i śmiałość.

Bo żyjesz dłużej. Jak twierdzą amerykańscy badacze, osoby, które wyznaczają sobie cele, zwracają większą uwagę na stan swojego zdrowia. Dzięki temu ryzyko tego, że rozwinie się u nich np. choroba sercowo-naczyniowa, staje się mniejsze.

W głowach większości z nas kłębią się niezliczone cele i postanowienia: nauczyć się nowego języka, zdobyć dobrą pracę, założyć szczęśliwą rodzinę. Wyznaczaniu takich celów często towarzyszy frustracja: dlaczego jeszcze nic nie osiągnąłem? Czy to przez moje lenistwo albo nieudolność? Odpowiedzi na te problemy należy szukać nie w sobie, ale w sposobie, w jaki planujemy. Dzięki metodzie SMART każdy cel stanie się realizacją.

Źródło zdjęć: Pixabay.com